خداحافظی با آمپول و سرنگ

سالیان درازی است که سرنگ‌های تزریق یا آمپول در صنعت پزشکی و درمانی کاربردهای فراوانی دارند. هرچند سرنگ‌های یکبار مصرف انقلابی را در پزشکی به وجود اورده‌اند؛ اما استفاده از آنها با خطراتی چون آلوده‌شدن به میکروب همراه است. به تازگی گروهی از محققان موفق شدند تا نوعی از برچسب‌های نانویی را تولید کنند که کار تزریق دارو را بدون درد سوزن انجام می‌دهد!

درحال حاضر 10 درصد از جمعیت جهان، از آمپول ترس دارند و براساس آمار سازمان جهانی سلامت، هر ساله 3/1 میلیون نفر در جهان به دلیل آلودگی‌های ناشی از آمپول‌ها جان خود را از دست می‌دهند، بنابراین ارائه این فناوری می‌تواند کمک زیادی به سلامت جامعه کند.

مارک کندال از دانشگاه کوئینزلند استرالیا، روی ساخت نانوبرچسب‌هایی کار می‌کند که می‌توان با استفاده از آن، سیستم سنتی واکسیناسیون (سوزن و سرنگ) را که قدمتی 160 ساله دارد کنار گذاشت. برچسب بسیارکوچکی را تصورکنید که ابعادی در حد یک تمبر پستی دارد و روی آن هزاران برجستگی میخی شکل قرار دارد. روی این برچسب این میکروسوزن‌ها ابعادی در حدود 60 تا 100 میکرون دارند و بیش از 20 هزارعدد از آن در فضایی یک سانتیمتر مربعی قرار گرفته‌اند. این نانوبرچسب با استفاده از روشی موسوم به اچ‌یون فعال عمیق ساخته شده است که در آن، یون‌ها در یک میدان الکتریکی به‌صورت انتخابی روی سطح فرود آمده و آن را تغییر می‌دهند، به دلیل وجود میدان الکتریکی، یون‌ها را می‌توان با دقت بالایی کنترل کرد.

با چشم غیرمسلح نمی‌توان میکروسوزن‌ها را روی سطح نانوبرچسب مشاهده کرد؛ با این حال آنها به قدری بلند هستند که می‌توانند درون پوست نفوذ کنند، این میکروسوزن‌ها درون بخش مرده سلول‌های پوستی نفوذ می‌کنند، سلول‌هایی که نقش سد حفاظتی را در بدن ایفا می‌کنند. بعد از عبور از این لایه مرده، میکروسوزن به بخش زنده پوست می‌رسد که در آن سلول‌های سیستم ایمنی بدن قرار دارد که نقش مهمی در عملکرد واکسن ایفا می‌کنند. این گروه نشان دادند که با این روش می‌توان روی سطح میکروسوزن‌ها را مواد واکسن پوشش داد که با این کار واکسن با دوزی بسیار پایین وارد بدن می‌شود. پیش‌تر از این برچسب‌های نانویی در صنعت مدارهای الکترونیکی و پیل‌های خورشیدی استفاده شده است؛ بنابراین به سادگی می‌توان آن را برای تولید انبوه بکار برد.

از دیگرمزیت‌های این فناوری آن است که نیاز به وجود یخچال را برای نگهداری واکسن به حداقل می‌رساند و واکسن‌ها به صورت خشک استفاده می‌شوند. این واکسن‌ها وارد فاز آزمون بالینی شده‌اند و قرار است با کمک سازمان جهانی بهداشت، این آزمون در سال 2017 در کشور کوبا انجام شود.
منبع:
ستاد ویژه توسعه فناوری نانو-شبکه